CIRCULER
Circulair bedrijventerrein onder de loep in project CIRCULER
Het project CIRCULER is opgestart vanuit de visie van Interleuven en haar collega-intercommunales WVI en Leiedal om de aanpak voor de ontwikkeling van een bedrijventerrein permanent te verbeteren. De lat werd in het verleden al hoog gelegd door het streven naar een duurzaam bedrijventerrein met ingrepen zoals opvang en hergebruik van hemelwater, afname van groene energie, bedrijventerreinmanagement, efficiënt ruimtegebruik, … Met dit project gaan we nog een stap verder en willen we komen tot een circulair bedrijventerrein.
Wat is circulariteit?
De circulaire economie zorgt ervoor dat we materialen en producten blijvend kunnen inzetten. Ze worden hersteld, hebben een hoge tweedehandswaarde, zijn upgradebaar, kunnen makkelijk uit elkaar worden gehaald en worden omgevormd tot nieuwe producten. De gekozen materialen zijn gerecycleerd of hebben een natuurlijke oorsprong. Ze zijn bij hun levenseinde recycleer- of afbreekbaar. Circulariteit gaat ook over een nieuwe manier van denken waarbij onder meer gesloten kringlopen, ketensamenwerking en deeleconomie aan bod komen. CIRCULER onderzoekt hoe deze principes inzetbaar zijn in de (her)ontwikkeling van een bedrijventerrein.
Aanpak
Om het concept circulair bedrijventerrein vorm te geven werd samengewerkt met de buurt, bedrijven, vooruitstrevende kennisinstellingen- en overheden met aandacht voor de verschillende aspecten van de reeds beproefde transitieaanpak. Met dit breed partnerschap werd vanuit verschillende thema’s, zijnde grondstoffen, energie, ruimte, mobiliteit, mensen en omgeving, gekeken wat een circulaire invulling zou kunnen betekenen voor een bedrijventerrein. De concepten en ideeën werden toegepast op een cluster van bedrijventerreinen in de zuidelijke rand van Leuven: de optimalisatie en uitbreiding van de bedrijventerreinen Haasrode golden als praktische toetsing voor het denkproces.
Verloop cocreatieproces
Het project startte op 27 mei 2019 met een kick-off event dat plaatsvond in het projectgebied. Bedrijven en omwonenden maakten kennis met CIRCULER op de infomarkt waar ook de partners en het begrip circulariteit in beeld werden gebracht. Tijdens twee eerste workshops werden de partners en de antennegroepen, bestaande uit vertegenwoordigers van bedrijven en de buurtbewoners, samen gebracht. Men maakte kennis met het projectgebied. Er werd een eerste keer van gedachten gewisseld over de betekenis van ‘circulaire economie’ en nagedacht over de meerwaarde van een circulair bedrijventerrein voor zowel bewoners, bedrijven als onze samenleving Zo werd gebouwd aan een gemeenschappelijke taal. Voor het verdere verloop van het project werden ook onderzoeksvragen per thema geformuleerd en werkafspraken gemaakt.
Vervolgens werden thematische sessies georganiseerd om elk aspect van een bedrijventerrein dieper te doorgronden en te zoeken naar de circulaire insteek. Alle ideeën en acties werden gebundeld en gereviseerd tijdens een afzonderlijke workshop voor de bedrijven en een gemeenschappelijke workshop voor alle deelnemers. Deze workshops gingen in het voorjaar van 2020 online door. De experten schreven vervolgens mee aan het eindrapport, de toolbox. Aan het einde van het traject werd een evaluatiesessie georganiseerd waarin de deelnemers aanbeveling voor toekomstige participatieve projecten konden formuleren. Het resultaat werd in december 2020 voor het eerst aan een breed publiek voorgesteld via een webinar.
Resultaten
Het meest tastbare resultaat is het eindrapport waarin maar liefst 64 acties over 6 relevante thema’s werden opgenomen om aan de slag te gaan richting een circulair bedrijventerrein, de toolbox. Het rapport bevat verschillende leeswijzen, zodat de verschillende betrokken partijen er makkelijk mee aan de slag kunnen gaan. Zo is er bijvoorbeeld extra aandacht geschonken aan de fase van projectontwikkeling waarin de actie best wordt aangevat. De toolbox kan bovendien worden aangewend voor bedrijventerreinen in heel Vlaanderen of zelfs tot ver daarbuiten.
Daarnaast werd in februari 2021 ook het bijkomend onderzoek afgerond naar twee onderzoekscases in de bedrijventerreinen Haasrode, zijnde ‘het delen van faciliteiten en ondersteunende diensten’ en ‘collectief parkeren en modal shift’. Deze worden nog verder opgenomen met de betrokken stakeholders. De bedrijventerreinmanager van C-Valley Leuven gaat hier onder meer mee aan de slag.
Artikels
Experten, bedrijven en buurtbewoners ontwikkelen circulaire toolbox voor bedrijventerreinen (Susanova - 10 december 2019)
CIRCULER, samen op weg naar een circulair bedrijventerrein (VOKA Ondernemers Vlaams-Brabant - editie november 2019 - lees online blz. 50-51)
Het project CIRCULER wordt gerealiseerd met de steun van:
