De verwezenlijkingen van ad hoK: het eerste evaluatieverslag

Sinds de lancering op 29 november 2018 werd al een behoorlijk traject met het Huis voor OmgevingsKwaliteit, ad hoK, afgelegd. Om deze dienstverlening te optimaliseren en kwalitatief hoogstaand te houden, werd de werking van de afgelopen jaren onder de loep genomen. Het evaluatieverslag analyseert enerzijds de ingewonnen data van de startjaren. Anderzijds worden hierin zowel bevindingen van de betrokken lokale besturen als de experten samengebracht.

Onze missie

Als verlengstuk van lokale besturen bundelen de streekintercommunales Haviland, Interleuven en IGEMO de krachten in ad hoK. Ad hoK heeft als missie om de kwaliteit van de leefomgeving te verhogen. Het wil bijdragen aan de uitvoering van de ruimtelijke visie van lokale besturen door hen actief te ondersteunen. Lokale besturen vormen namelijk de belangrijkste vergunningverlenende overheid in Vlaanderen en hebben een grote impact op de omgevingskwaliteit op het terrein.

Het aantal complexe ruimtelijke uitdagingen voor lokale besturen zit de laatste jaren in de lift. De juiste expertise is echter niet altijd op het juiste moment ter beschikking. Ad hoK biedt hier een antwoord op. Als Huis voor OmgevingsKwaliteit biedt het een geslaagde aanpak die steunt op drie pijlers: adviseren, begeleiden en inspireren.

AdHok afbeelding1

Ad hoK ondersteunt lokale besturen door hen te adviseren, begeleiden en inspireren.

De kwaliteitskamer in cijfers

Centraal in het werkingsveld van de intercommunales wordt een concentratie van kwaliteitskamers vastgesteld. Het is daarbij opvallend dat de stedelijke lokale besturen momenteel niet behoren tot het effectieve werkingsveld van ad hoK en dat voornamelijk aangrenzende gemeenten beroep doen op het instrument van de kwaliteitskamer. Hieruit kan mogelijk worden afgeleid dat gemeenten positieve ervaringen met de kwaliteitskamer onderling uitwisselen. Anderzijds kan ook de ligging van nabij gelegen stedelijke omgevingen een impact hebben. In de zones rondom de steden komen grotere en complexere projecten vaker voor dan in de steden zelf.

AdHok afbeelding2

Aantal georganiseerd kwaliteitskamers t.e.m. augustus 2022.

Bij het in kaart brengen van de verschillende kwaliteitskamers, valt het op dat het organiseren van een kwaliteitskamer zelden een uniek geval betreft. Een gemeente dewelke al eerder beroep heeft gedaan op de ad hoK kwaliteitskamer, is vaak geneigd om op een later moment een nieuwe kwaliteitskamer te organiseren. Dit wordt eveneens bevestigd door de positieve diepte-interviews die werden georganiseerd met de lokale besturen in kader van het evaluatieverslag. Aanvullend hierop bestaat ook de mogelijkheid dat actieve projectontwikkelaars uit de regio aansturen op het instrument van de kwaliteitskamer.

Match tussen expertise en uitdagingen

De lokale besturen roepen het advies van de kwaliteitskamer het vaakst in vlak voor het indienen van de omgevingsvergunningsaanvraag. De ad hoK kwaliteitskamer beoordeelde in meer dan 80% van de gevallen inbreidingsprojecten of meergezinswoningen, waaruit we kunnen concluderen dat de huidige uitdagingen van lokale besturen zich sterk kaderen binnen kernversterking en de uitdaging die dit met zich meebrengt in een diverse context (o.a. dorpse typologie). De meest bevraagde expertise, uit de door ad hoK samengestelde groep van experten, betreft daarbij dan ook deze van experten met een specifieke kennis van architectuur en/of stedenbouw.

AdHok afbeelding3

Verschillende fasen waarin de kwaliteitskamer betrokken was.
AdHok afbeelding4
Type projecten waarin de kwaliteitskamer betrokken was.

Ongeacht de fase of het type project wordt het organiseren van een kwaliteitskamer vrijwel steeds als een positief leermoment ervaren door lokale besturen, en genereren ze een meerwaarde in het uiteindelijke project. De totale kostprijs voor het organiseren van een kwaliteitskamer wordt door de bevraagde lokale besturen daarbij bovendien beoordeeld als correct. In veel gevallen wordt de kostprijs voor het organiseren van een kwaliteitskamer verhaald op de ontwikkelaar, dewelke hier zelf ook toe bereid zijn om deze te bekostigen.

Meer weten? Lees dan hier het volledige evaluatieverslag na.